ที่พักปาย
เส้นทางที่เป็นเส้นทางยอดนิยม อยู่นอกเมืองไปทางทิศตะวันตก แถบเชิงดอยจิงจ้อง ปลายทางอยู่ที่น้ำตกหมอแปง ระยะทางประมาณ 8 กิโลเมตร ระหว่างทางนอกจากมีวัดสำคัญ โบราณสถาน ท้องทุ่มนา สลับสวนลิ้นจี่ให้แวะชมแล้ว ยังมีชุมชนจีนยูนนานให้แวะเข้าไปชิมอาหารจีนตำรับ ชาวยูนนาน ให้แวะเข้าไปชิมอาหารจีนตำรับชาวยูนนานขนานแท้ เริ่มต้นที่หน้าโรงพยาบาลปาย บนถนนชัยสงคราม ผ่านหน้าโรงพยาบาลปายไปราว 1 กิโลเมตร สังเกตทางขวามือมีวัดที่น่าสนใจ ชือ วัดหัวนา มีเจดีย์ธาตุรูปแบบศิลปะไทยใหญ่ให้แวะสักการะและชี่นชม จากนั้นไปอีกราว 2 กิโลเมตรจะเจอ วัดน้ำฮู วัดสำคัญของเมืองปายซึ่งมีพระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ประจำเมืองปาย ประดิษฐานในพระวิหารมีนามว่า พระอุ่นเมือง เป็นพระพุทธรูปสำริด ปางมารวิชัย อายุราว 500 ปี มีลักษณะพิเศษคือ พระเศียรกลวง สามารถเปิดพระเมาลีออกได้ ภายในมีน้ำบริสุทธิ์ซึมออกมาตลอดเวลา ชาวน้ำถือเป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์ และเชือว่าสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทางสร้างพระพุทธรูปองค์นี้ ที่ด้านหลังพระวิหารพระอุ่นเมืองยังมีเจดีย์ธาตุที่เชื่อว่าสร้างโดยสมเด็จพระนเรศวร มหาราชเพื่อบรรจุพระธาตุเกษาของพระพี่นางสุพรรณกัลยา ถัดจากบ้านน้ำฮูไป 2 กิโลเมตร จึงเข้าสู่ หมู่บ้าน สันติชล อันเป็นชุมชนชาวจีนยูนนาน ซึ่ง ย้ายถิ่นฐานจากจีนแผ่นดินใหญ่ มาตั้งรกรากอยู่ที่นี้หลายสิบปี และยังคงรักษาวัฒนธรรมและประเพณีชาวจีนแท้ๆ ไว้อย่างดี ทั้งภาษาพูด ภาษาเขียน เครื่องตกแต่งกาย บ้านเรือนก็ก่อสร้างด้วยดินและฟางข้าว ที่สำคัญคือ อาหารการกินแบบ ชาวยูนนานขนานแท้ดั้งเดิมซึ่งมีให้นักท่องเที่ยวได้อิ่มอร่อย ในภัตตาคารที่ตั้งอยู่เนินเขา สามารถเห็นบรรยากาศของชุมชนอยู่รอบด้าน ในช่วงตรุษจีนและไหว้พระจันทร์เป็นช่วงเวลาพิเศษสุดสำหรับการมาเยือน หมู่บ้านนี้ หลังท้องอิ่มและพักเหนื่อยแล้ว ออกจากชุมชนจีนยูนนานไป 1 กิโลเมตรถึงสามแยกบ้านหมอแปง เลี้ยงซ้ายไปอีก 2 กิโลเมตร ถึงจุดหมาย ปลายทางคือ น้ำตกหมอแปง อยู่ทางด้านขวา น้ำตกหมอแปงเป็นน้ำตกขนาดใหญ่ อยู่ในลำห้วยแม่นาเติง ที่มีต้นน้ำจากยอดดอยจิงจ้อง ตัวน้ำตกมี สาม ชั้น แต่ละชั้นสูงราว 6 เมตร สายน้ำตกลาดบนแผ่นหินแกรนิต ชั้นกลางมีแอ่งน้ำกว้างเหมาะสำหรับลงเล่นมากที่สุด รอบๆ น้ำตกหมอแปงเป็นชุมชน ชาว เขาเผ่ามูเซอ นอกจากน้ำตกหมอแปงแล้วยังมีป้ายทางหลวงบอกทางไปน้ำตกม่วงสร้อย ทว่าเส้นทางซับซ้อนและวิบากอย่างสาหัส ไปถึงยาก อีกทั้ง ตัวน้ำตกมีขนาดเล็กจึงไม่คุ้มสำหรับการเดินทาง รูปภาพจาก http://oillek.multiply.com