ถ้ำลอด อ.ปางมะผ้า จ.แม่ฮ่องสอน

สถานศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่าถ้ำน้ำลอด ตั้งอยู่ตำบลถ้ำลอด ห่างจากตัวเมืองแม่ฮ่องสอน ประมาณ 77 กิโลเมตร ตามทางหลวงหมายเลข 1095 สาย ปางมะผ้า – ปาย หากเดินทางจากตัวเมืองแม่ฮ่องสอน ประมาณหลักกิโลเมตรที่ 138 – 139 มีทางแยกซ้าย จากอำเภอปางมะผ้าเข้าไปตามทาง บ้านถ้ำลอด อีกประมาณ 9 กิโลเมตร ถ้ำลอด หรือถ้ำน้ำลอด เป็นแหล่งโบราณคดีสำคัญ ปัจจุบันอยู่ในความดูแลของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าลุ่มน้ำปาย มีสถานที่น่าสนใจ คือ “ถ้ำลอด” ซึ่งมีลำห้วยชื่อ น้ำลาง ไหลลอดภูเขาเข้าไปในถ้ำ ทะลุออกอีกด้านหนึ่ง ทำให้เกิดเป็นถ้ำที่มีหินงอก หินย้อยสวยงาม จากการพบเครื่องมือเครื่องใช้ของมนุษย์สมัยโบราณในถ้ำ สันนิษฐานได้ว่ามีอายุประมาณ 2,000 ปีมาแล้ว ภายในถ้ำมีความยาวประมาณ 1 กิโลเมตร ประกอบด้วยห้องโถงใหญ 3 ห้อง เรียกชื่อต่าง ๆ กัน คือ “ถ้ำเสาหินหลวง” เป็นถ้ำกว้างใหญ่ มีหินงอกหินย้อยสวยงาม ส่วนที่เด่นที่สุดคือ เสาหินปูนขนาดใหญ่เกิดจากแท่งหินงอกหินย้อยหลายต้น บางเสาสูงถึง 20 เมตร “ถ้ำตุ๊กตา” มีหินงอกเป็นปุ่มปมเล็ก ๆ คล้ายตุ๊กตาเรียงรายอยู่มากมาย และด้านหนึ่งของผนังถ้ำปรากฏภาพเขียนสมัยก่อนประวัติศาสตร์ ลักษณะเด่นคือการ ใช้สีแดงและสีดำในการเขียน ซึ่งเป็นลักษณะที่พบไม่บ่อยนักในเมืองไทย ถ้ำนี้เป็นถ้ำที่กว้างและยาวที่สุดในถ้ำลอด ถ้ำสุดท้ายอยู่ด้านทางออก คือ “ถ้ำผีแมน” นอกจากมีหินงอกหินย้อยสวยงามแล้ว ยังพบเศษภาชนะดินเผา เมล็ดพืช เครื่องมือหิน ซีกฟันและกระดูกของมนุษย์ รวมทั้ง “โลงผีแมน” อีกด้วย โลงผีแมนนี้มีลักษณะเป็นท่อนไม้ที่ถูกขุดตรงส่วนกลางออกเป็นร่องคล้ายเรือ หรือรางไม้ใส่อาหารให้สัตว์เลี้ยง มีทั้งขนาดเล็กและใหญ่ โดยโลงขนาดใหญ่จะถูกวางอยู่บนคานโดยใช้เสา 4 – 6 ต้นตั้งกับพื้นถ้ำ และเสาแต่ละคู่จะถูกเจาะเป็นช่องเพื่อสอดคานไว้วางพาดโลงผีแมน ถ้ำ เปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าชมทุกวัน เวลา 08.00 – 17.00 น. เนื่องจากภายในถ้ำมืดมาก ไม่สามารถเข้าชมเองได้ จึงต้องใช้บริการผู้นำทางพร้อมตะเกียงเจ้าพายุ โดยเสียค่าบริการ 150 บาท ต่อผู้นำทาง 1 คน การเดินชมถ้ำแบ่งออกเป็น 2 ช่วง ช่วงแรกเป็นการชม 2 ถ้ำใหญ่ คือถ้ำเสาหินหลวง ถ้ำตุ๊กตา และช่วงที่สองชมถ้ำผีแมน บริเวณที่ทำการยังมีบ้านพักไว้บริการ และอนุญาตให้ตั้งเต้นท์พักแรมได้ ติดต่อโดยตรงที่หน่วยบริการภายในสถานศึกษาธรรมชาติและสัตว์ป่าถ้ำน้ำลอด โทร. 0 5361 7218 นอกจากนี้ในเขตอำเภอปางมะผ้า ยังมีผู้สำรวจพบถ้ำต่าง ๆ อีกหลายถ้ำ เช่น ถ้ำผาเผือก ถ้ำผาแดง ถ้ำปางคำ ถ้ำน้ำตก ถ้ำซู่ซ่า ถ้ำผามอญ ถ้ำแม่ละนา ฯลฯ เนื่องจากถ้ำเหล่านี้ยังไม่มีสิ่งอำนวยความสะดวกใด ๆ อีกทั้งการเดินทางยากลำบาก ถ้ำบางแห่งมีระยะทางลึกมาก โดยเฉพาะ ถ้ำแม่ละนา ที่ลึกประมาณ 12 กิโลเมตร และมีลำธารบางช่วงอาจต้องว่ายน้ำไปภายในถ้ำมินงอกหินย้อยที่สวยงาม จึงเหมาะสำหรับนักท่องเที่ยวที่รักการผจญภัยและเสาะแสวงหาธรรมชาติอย่างแท้ จริง การเดินทางไปถ้ำแม่ละนาใช้ทางหลวงหมายเลข 1095 สายปาย – แม่ฮ่องสอน เลี้ยวขวาเข้าทางหลวงหมายเลข 1226 ไปบ้านแม่ละนา 6 กิโลเมตร จากบ้านแม่ละนาไปอีก 4 กิโลเมตร ก็จะถึงตัวถ้ำ นักท่องเที่ยวที่ต้องการเข้าไปเที่ยวในถ้ำจะต้องหู้นำทางที่บ้านแม่ละนา  ข้อมูลและรูปภาพจาก travelmaehongson.org

 

สถานที่ท่องเที่ยว